Ruscus (Muizendoorn) is een geslacht uit de aspergefamilie. Muizendoorn is een wintergroen recht opstaande en vertakte struik van vijfentwintig tot honderd centimeter. Eigenaardig is dat de takken op groene bladeren lijken met zeer spitse en stekelige punten. Midden op deze schijnbladeren ontwikkelen zich geel/witte bloemen in maart/april die gevolgd worden door vruchten wat we bij echte bladeren nooit zullen zien. De bloemen zijn eenslachtig, alleenstaand of gepaard, met in het midden een schijnblad ingeplant. In september trekt de plant aandacht met zijn helderrode bessen van circa een centimeter doorsnede. Elke bes heeft 1-3 zaden en is niet eetbaar.
Naamgeving Stekelige muizendoorn
De botanische naam voor deze plant is Ruscus Aculeatus. De plant lijkt enigszins op een hulst. Net als de hulst is het een half heester en heeft hij stekels. Daarom is hem de naam Ruscus gegeven, wat staat voor het Anglosaksische woord voor hulst. Aculeatus betekent ‘stekelig’. Het blad heeft een prikkende punt.
Leuk weetje
De stekelige muizendoorn is al vanaf de zestiende eeuw bekend als medicinale plant. De wortel werd gebruikt als basis voor een natuurgeneesmiddel en de jonge scheuten van deze heester zijn eetbaar; ze kunnen geplukt worden en zijn daarna te blancheren om ze vervolgens als asperges op te eten.
Bescherming tegen muizen
De naam muizendoorn is de plant gegeven omdat hij werd opgehangen rond drogende hammen of hespen. Door deze plant rond ham te hangen beginnen muizen en andere knaagdieren niet van de ham te eten. Ook werd deze struik in slagerijen als bezem gebruikt aangezien muizen niet meer op zoek gaan naar stukjes gevallen vlees als het met een geur van muizendoorn is omgeven.
Verspreiding
De stekelige muizendoorn is een warmteminnende struik die voorkomt in wat ijlere bossen en op zandige tot zandleemachtige bodems. De stekelige muizendoorn heeft een mediterraan-Atlantisch verspreidingsgrens, vanaf het zuiden van Engeland tot noordwest Frankrijk. Verder behoren delen van Zwitserland, Oostenrijk, Hongarije en het zuiden van Rusland tot het oorspronkelijk areaal. In België is de plant verwilderd. In Nederland komt de plant niet voor behalve op De Heimanshof.
Hij staat bij ons in het ‘oerbos’, Dit is het bos aan de rechterkant als je door de hoofdingang naar binnen gaat. We hebben vermoedelijk ooit een zaailing gekregen of het struikje is door de 1e beheerder vanuit België en/of Frankrijk meegenomen tijdens zijn vakantie en in de tuin uitgezet. Omdat het een zeer zeldzame plant is, is deze blijven staan. De meeste zaailingen worden nu verwijderd.
Botanische tekening uit 1885
